Azərbaycanda “yaşıl enerji” dövrü: Qobustan Günəş Elektrik Stansiyasının tikintisinə start veriləcək

Azərbaycan bərpa olunan enerji sahəsində daha bir mühüm mərhələyə qədəm qoyur. Yaxın vaxtlarda ölkədə 100 meqavat gücündə Qobustan Günəş Elektrik Stansiyasının (GES) tikintisinə rəsmən start veriləcək. Bu barədə Çinin Azərbaycandakı səfiri Lu Mey mediaya açıqlama verib.

Səfir bildirib ki, layihə Çin sərmayəsi və texnologiyası əsasında həyata keçiriləcək. Bu, son illərdə iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlığın əsas istiqamətlərindən birinə çevrilmiş enerji tərəfdaşlığının daha bir nümunəsidir. Lu Meyin sözlərinə görə, yeni GES yalnız alternativ enerji istehsal gücünü artırmayacaq, həm də Azərbaycanın bərpa olunan enerji bazarında rəqabət qabiliyyətini yüksəldəcək.

Diplomat həmçinin qeyd edib ki, hazırda Azərbaycanın ən böyük külək enerjisi layihəsi olan 240 MVt gücündə Xızı-Abşeron Külək Elektrik Stansiyası uğurla inşa olunur. Bu layihə də Çin şirkətlərinin iştirakı ilə həyata keçirilir. Xızı-Abşeron layihəsi işə düşdükdən sonra ölkənin enerji sisteminə illik yüz milyonlarla kilovat-saat əlavə güc veriləcək ki, bu da həm daxili istehlakı təmin edəcək, həm də ixrac potensialını artıracaq.

Lu Mey əlavə edib ki, yaxın gələcəkdə Azərbaycanda elektrikli avtobusların istehsalına başlanılması planlaşdırılır. Bu təşəbbüs xüsusilə Bakı kimi böyük şəhərlərdə nəqliyyatın ekoloji yükünü azaltmaq, havanın çirklənməsini minimuma endirmək və yaşıl nəqliyyat konsepsiyasını inkişaf etdirmək baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. İstehsalın yerli bazada təşkili isə həm yeni iş yerlərinin açılmasına, həm də texnoloji biliklərin Azərbaycana transferinə gətirib çıxaracaq.

Azərbaycan hökuməti 2030-cu ilə qədər enerji balansında bərpa olunan mənbələrin payını 30%-ə çatdırmağı hədəfləyir. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi zonaları da daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif bölgələrində günəş və külək potensialı yüksək qiymətləndirilir. Hazırda beynəlxalq şirkətlərlə onlarla müqavilə imzalanıb və artıq bir sıra layihələr üzrə praktiki işlərə başlanılıb.

Bu çərçivədə Qobustan GES-in istifadəyə verilməsi Azərbaycanın “yaşıl enerji xəritəsində” xüsusi yer tutacaq. Stansiya ildə yüz minlərlə ev təsərrüfatının enerji tələbatını ödəməyə imkan verəcək və ən əsası, karbon emissiyalarının azaldılmasına ciddi töhfə verəcək.

Ekspertlərin fikrincə, bu kimi layihələr Azərbaycanın yalnız daxili enerji təhlükəsizliyini deyil, həm də regional enerji mərkəzi kimi rolunu gücləndirir. Xəzər hövzəsinin ən böyük enerji ixracatçılarından olan ölkə neft və qazla yanaşı, artıq “yaşıl enerji ixracatçısı” statusunu da qazanmaq yolundadır. Bu isə Avropa İttifaqının alternativ enerji axtarışlarında Azərbaycanı mühüm tərəfdaş kimi önə çıxarır.

Enerji sahəsi üzrə analitiklər hesab edirlər ki, Qobustan GES-in işə salınması ilə Azərbaycanın bərpa olunan enerji sahəsində ilk “kritik kütlə”yə çatması mümkün olacaq. Bu isə həm yeni sərmayələrin cəlbi, həm də uzunmüddətli texnoloji əməkdaşlıqlar üçün zəmin yaradacaq.

Beləliklə, yaxın illərdə Azərbaycanda yalnız günəş və külək elektrik stansiyaları deyil, həm də elektrikli nəqliyyat vasitələrinin istehsalı genişlənəcək. Bu proses ölkəni həm regionda, həm də beynəlxalq miqyasda “yaşıl iqtisadiyyat” modelinin nümunəvi təcrübəsinə çevirə bilər.

AzNews.az