2025-2026-cı illərdə Azərbaycanda gözlənilən qaz hasilatının həcmi açıqlanıb - ŞƏRH

Azərbaycanda əmtəəlik qaz hasilatının 2025-ci il üçün 38,6 milyard kubmetr səviyyəsində proqnozlaşdırılması, ölkənin enerji sektorunda sabitləşmə və resurs idarəetməsində balanslı yanaşmanın qorunduğunu göstərir. “Bücə zərfi”ndən görünür ki, 2026-cı il üçün qaz hasilatının ümumi həcmi 48,4 milyard kubmetrə çatacaq, bunun 38 milyarddan çox hissəsi isə əmtəəlik qaz kimi istismara veriləcək. Bu məlumatlar ölkənin qaz hasilatında uzunmýdətli stabil strukturun qorunduğunu, eyni zamanda təbii ehtiyatlardan istifadənin rasional idarə olunduğunu nümayəndirir.

Son illərin statistik dəyişikliklərinə baxdıqda, qaz hasilatının illik artım tempində müyyən dalğalanmalar ölkənin enerji siyasətində dəyişən bazar şəraitinə adaptasiya qabiliyyətini özündə ehtiva edir. 2024-cü il göstəriciləri ilə müqayisədə hasilatdakı sabitlik, beynəlxalq enerji bazarlarında qiymət volatilliyinin artdığı bir vaxtda, Azərbaycanın enerji balansını idarə etmə bacarığını və planlaşdırma səviyyəsini ön plana çıxarır. Təbii qaz hasilatında artım daha çox texnoloji modernizasiya, hasilat obyektlərində avtomatizasiyanın artması və ixrac strukturunun optimallaşması ilə əlaqələndirilir.

Qlobal kontekstdə enerji sektorunda qaz hasilatına maraq artmaqda davam edir. Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) proqnozlarına görə, 2030-cu ilədək təbii qaz bütün enerji istehlakının təxminən 24 faizini təşkiledəcək. Bu baxımdan, Azərbaycanın qaz hasilatını stabil saxlamaı, regionda enerji təchizatı baxımından əhəmiyyətli strateji resursa sahib olmasını qoruyur. Ölkənin qaz ixracının əsas istiqamətlərində Avropa bazarları, xüsusilə TAP və TANAP xəttləri vasitəsilə təchizat hələ də aparıcı roldadır. 2024-cü il üzrə 38,6 milyard kubmetrlik əmtəəlik qaz hasilatı ölkənin ixrac potensialını qorumaqla yanaşı, daxili tələbatın ödənilə bilməsini də təmin edir.

2025-ci il üçün hasilat proqnozlarında sabitliyin saxlanması, infrastrukturun tam yüklənməsinin qarşısını almaq, eyni zamanda resurs idarəetməsində uzunmýdətli dayanaqlı strategiyanı davam etdirmək məqsədi daşıyır. Azalma tendensiyasının 1,6 faiz səviyyəsində proqnozlaşdırılması istehsal potensialının azalması kimi yox, daha çox optimallaşmanın və enerji sərfində səmərəliliyin artmasının göstəricisi kimi qiymətləndirilir. Bu yanaşma Avropa bazarlarında karbohidrogen asılılığın azaldılması istiqamətindəki siyasətlərin təsiri altında formalaşan yeni tələb strukturuna adekvat cavab verir.

Qaz hasilatının iqtisadi təsirlərinə baxıldıqda, stabil hasilat həcminin qorunması dövlət büdcəsinə daxilolmaların taraz saxlanmasına imkan verir. Eyni zamanda, neft və qaz qiymətlərindəki beynəlxalq dəyişkənliyin sosial-iqtisadi sabitliyə təsiri minimuma endirilir. 2024-cü ildə neft hasilatının azalmasına baxmayaraq, qaz hasilatında 6,2 faizlik artım Azərbaycanın enerji balansının təməl strukturunun qaz sektoruna doğru yönəldiyini göstərir. Bu dəyişim uzunmýdətli perspektivdə iqlim siyasəti baxımından da müsbət qiymətləndirilir, çünki qaz öz xüsusiyyətinə görə daha az karbon emissiyası yaradan enerji daşıyıcısıdır.

Qlobal enerji bazarlarında son iki ilin göstəriciləri, qaz hasilatının sabit saxlanmasını strateji prioritetə çevirib. Xüsusilə Avropada enerji mübadiləsindəki yenidən qurulma, Azərbaycanın qaz ixracını əlavə dəyər zənciri baxımından daha cəlbəedici edir. Bu kontekstdə 2025-2026-cı illər ölkənin qaz infrastrukturunun müdafiəsini və modernizasiyasını davam etdirmək baxımından həlledici olacaq. Enerji hasilatında texnoloji modernizasiya və beynəlxalq bazarlarda strateji sabitləşdirilmə istiqamətləri, Azərbaycanın regionda enerji etibarlılığı simvolu kimi mövqeyini daha da möhkəmləndirəcək.

Nuray,

Aznews.az