Azərbaycan fındıq ixracında yeni mərhələ - ŞƏRH

Bu ilin yanvar və sentyabr ayları üzrə açıqlanan rəqəmlər göstərir ki, Azərbaycan meşə fındığının ixracında həm dəyər, həm də tonaj baxımından ciddi artım əldə edib. Ölkə xaricə 100,4 milyon dollar dəyərində 13 486 ton məhsul göndərib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə dəyər üzrə 38, kəmiyyət üzrə 13 faiz yüksəliş deməkdir. Rusiya əsas bazar olaraq qalmaqda davam etsə də, Avropa ölkələrinə və Türkiyəyə yönələn tədarüklərin sürətli artımı ixracın coğrafi strukturunda diqqətəlayiq dəyişiklik yaradıb. Bundan əlavə, uzun fasilədən sonra Suriyaya da ixracın bərpa olunması bazar şaxələndirməsi baxımından yeni mərhələ kimi qiymətləndirilir.

Statistika göstərir ki, bazarın tərkibi əvvəlki illərə nisbətən daha dinamik şəkildə yenilənir. Rusiya ilə ticarət dövriyyəsində tonajın azalması və dəyər ifadəsində sabitlik məhsulun həmin bazarda qiymət elastikliyinin aşağı olduğunu göstərir. Digər tərəfdən, Almaniya, İtaliya, Türkiyə və İsveçrə istiqamətində həm fiziki həcmin, həm də əldə olunan gəlirin kəskin artması bu ölkələrdə emal sənayesinin xammala tələbatının yüksəlməsi ilə uzlaşır. Avropada qida sənayesi xüsusilə şokolad və qənnadı məhsulları üzrə istehsal genişləndikcə fındığa olan tələb də artır və Azərbaycan bu tendensiyaya uyğun olaraq payını böyütməyi bacarır. Məsələn, Almaniyaya ixracın dəyər üzrə 82 faiz artması həmin ölkənin emal müəssisələri üçün sabit tədarük mənbələrinə ehtiyacının güclənməsini göstərir. İtaliyaya və Türkiyəyə göndərilən məhsulun dörd dəfə yaxın artması isə regional sənaye inteqrasiyasının genişlənməsi ilə bağlıdır.

İxracın coğrafi baxımdan şaxələnməsi həm risklərin optimallaşdırılması, həm də bazar davranışının dəyişməsi üçün mühüm amildir. Suriyaya tədarükün uzun müddətdən sonra yenidən başlaması şirkətlərin yeni bazarlara uyğunlaşma qabiliyyətinin göstəricisidir və gələcəkdə Yaxın Şərq regionunda daha geniş iştirak imkanları yarada bilər. Qlobal bazarda qiymət volatilliyi davam etsə də, məhsulun keyfiyyət sertifikatlarının artırılması, bağçılıq təsərrüfatlarının yenilənməsi və ixrac prosedurlarının rəqəmsallaşdırılması kimi lokal addımlar istehsalçının rəqabət qabiliyyətini gücləndirir. Son illər dünya üzrə fındıq istehsalında Türkiyə və İtaliya ilə yanaşı Azərbaycan da yüksələn oyunçu kimi görünür və bazarın mövcud strukturu fonunda ölkənin ixrac potensialının genişlənməsi üçün əlverişli şərait formalaşır.

Bu tendensiyalar göstərir ki, meşə fındığı ixracı Azərbaycanda həm kənd təsərrüfatı istehsalının modernləşməsi, həm də qlobal ərzaq sənayesinə inteqrasiya baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Xarici bazarlarda artan pay yerli təsərrüfatlar üçün əlavə investisiya stimulu yaradır və ixracın dəyər strukturunda daha sabit gəlir təmin edir. Mövcud dinamika uğurlu idarəetmə, məhsul müxtəlifləşməsi və keyfiyyət göstəricilərinin yüksəldilməsi ilə davam etdirildiyi təqdirdə, Azərbaycan dünya fındıq bazarında öz mövqeyini daha da möhkəmləndirə bilər.

Nuray,

Aznews.az