Naxçıvanda ixracın güclənməsi və idxalın azalmasının iqtisadi məzmunu - ŞƏRH

Naxçıvan Muxtar Respublikasında bu ilin yanvar-noyabr aylarında xarici ticarət dövriyyəsinin 113,3 milyon dollar təşkil etməsi və ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,3 faizlik artım göstərməsi regionun ticarət əlaqələrinin sabit şəkildə genişləndiyini nümayiş etdirir. Dövriyyənin strukturunda ixracın payı 12,8 milyon dollar, idxalın payı isə 100,5 milyon dollar olub. Müqayisəli dinamikada idxalın 4,3 faiz azalması və ixracın 31,6 faiz artması ticarət balansında keyfiyyət dəyişikliyini göstərən mühüm göstəricilərdir.

Bu tendensiya Naxçıvan iqtisadiyyatında lokallaşma dərəcəsinin yüksəlməsi və daxili istehsal imkanlarının genişlənməsi ilə əlaqələndirilə bilər. İdxalın azalması qlobal təchizat zəncirlərindəki dəyişikliklər və logistika xərclərinin optimallaşdırılması ilə yanaşı, regionda istehsal olunan məhsulların bəzi sahələrdə idxalı əvəzləmə qabiliyyətinin artdığını göstərir. Xüsusilə kənd təsərrüfatı, qida sənayesi və inşaat materialları kimi sahələrdə son illərdə müşahidə olunan investisiya axını bu dəyişikliyə təsir edən əsas amillər sırasındadır.

İxrac göstəricilərinin 31,6 faiz artması isə regionun iqtisadi fəaliyyət strukturunda keyfiyyət dəyişikliklərinin daha aydın hiss olunduğunu göstərir. İxracın məzmunu və coğrafi paylanması haqqında təfərrüatlar açıqlanmasa da, qlobal tendensiyalar göstərir ki, kiçik iqtisadi zonalar üçün ixrac artımını stimullaşdıran ən mühüm faktorlar logistikanın təkmilləşdirilməsi, istehsal proseslərinin standartlaşdırılması və bazar diversifikasiyasıdır. Naxçıvanda yol-nəqliyyat infrastrukturunun yenilənməsi və regional ticarət əlaqələrinin genişlənməsi bu artımda mühüm rol oynaya bilər.

Xarici ticarət dövriyyəsinin strukturunda idxalın üstün paya malik olması regionun təchizat yönümlü iqtisadi sistemə malik olduğunu göstərsə də, ixrac artımının sürətli olması gələcək dövrlərdə bu nisbətin dəyişməsinə zəmin yaradır. Bir çox ölkələrin regional iqtisadiyyat təcrübəsində görülür ki, ixracın davamlı genişlənməsi üçün yerli istehsalın keyfiyyət standartlarının yüksəldilməsi, rəqabətqabiliyyətli məhsul çeşidinin artırılması və ticarət prosedurlarının sadələşdirilməsi mühüm rol oynayır. Naxçıvanda son illər tətbiq olunan rəqəmsal xidmətlər və gömrük proseslərinin optimallaşdırılması isə bu istiqamətdə mühüm institusional addımları əks etdirir.

Ümumilikdə ticarət dövriyyəsindəki artım, idxalın azalması və ixracın əhəmiyyətli dərəcədə genişlənməsi regionun iqtisadi sabitliyini və ticarət əlaqələrinin adaptasiya qabiliyyətini gücləndirən amillərdir. Bu dinamika həm yerli istehsalçıların bazar imkanlarını genişləndirir, həm də iqtisadi fəaliyyətin xarici risklərə qarşı daha dayanıqlı modelə doğru inkişaf etdiyini göstərir.

Aznews.az