Tramp Rusiyaya vaxt qoydu: "Əlli gününüz var!"

Donald Trampın Rusiyaya qarşı sərt iqtisadi sanksiyalar tətbiq etmək üçün verdiyi 50 günlük ultimatum, qlobal siyasi mühitdə yeni bir gərginlik mərhələsinin başlanğıcı kimi dəyərləndirilə bilər. Bu addım təkcə ABŞ-Rusiya münasibətlərində deyil, həm də Ukrayna müharibəsi və ümumilikdə qlobal təhlükəsizlikdə mühüm təsirlər yarada bilər.

Trampın Moskva rejiminə qarşı qoyduğu ultimatumda əsas şərt, 50 gün ərzində Ukrayna ilə sülh sazişi əldə edilməsidir. Əgər bu müddət bitdikdən sonra razılıq əldə olunmazsa, ABŞ-nin Rusiyaya qarşı 100%-lik gömrük rüsumları tətbiq edəcəyi açıqlanıb. Bu, Rusiyanın iqtisadiyyatına çox ağır zərbə vurmaqla yanaşı, onun beynəlxalq ticarət əlaqələrini də ciddi şəkildə məhdudlaşdırmaq niyyətində olduğunu göstərir.

Bu strategiya ABŞ-nin Ukraynaya hərbi və siyasi dəstəyini artırmaq məqsədi ilə üst-üstə düşür. NATO və ABŞ tərəfindən Ukraynaya müasir silah sistemlərinin — o cümlədən Patriot hava müdafiə sistemlərinin — göndərilməsi, Rusiyanın hərbi üstünlüyünü azaltmaq və müharibənin gedişatını dəyişdirmək üçün atılan addımlardan biridir.

Lakin, bu gərginliyin daha da artması ehtimalı da unudulmamalıdır. Rusiyanın reaksiyası hələlik qarışıqdır; Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov və Xarici İşlər Naziri Sergey Lavrov bu ultimatumla bağlı ehtiyatlı mövqe nümayiş etdirir, lakin onların siyasi iradəsi və növbəti addımları beynəlxalq ictimaiyyət üçün böyük maraq doğurur.

Ukrayna tərəfi üçün isə 50 günlük vaxt çərçivəsi münaqişənin davamı ilə bağlı narahatlıq doğurur. Mülki əhali itkilərinin artması ehtimalı və hərbi vəziyyətin gərginləşməsi göz önündədir. Bu səbəbdən də, həm Ukrayna, həm də müttəfiqləri sülh danışıqlarının sürətləndirilməsini tələb edirlər.

Bütün bunları nəzərə alaraq, Trampın ultimatumunun qlobal siyasi düzənə və xüsusilə də Avropa təhlükəsizliyinə təsirləri iki istiqamətdə təhlil edilə bilər: Bir tərəfdən, sərt iqtisadi təzyiqlərin Rusiyanı danışıqlara məcbur edə biləcəyi gözlənilsə də, digər tərəfdən, belə təzyiq mexanizmləri gərginliyi artıraraq yeni münaqişələrə səbəb ola bilər.

Nəticə etibarilə, bu ultimatum beynəlxalq münasibətlərdə yeni bir dönəm yarada bilər və qlobal güc balansının dəyişməsində həlledici rol oynaya bilər. ABŞ-nin Rusiya üzərində iqtisadi sanksiyalarla yanaşı, hərbi dəstəyi artırması, münaqişənin sülh yolu ilə həllində həm fürsət, həm də risk yaradır.

Hər halda, 50 günlük müddətin bitməsi ilə ortaya çıxacaq nəticələr, yalnız regional deyil, qlobal səviyyədə geosiyasi dinamikanı müəyyən edəcək.

Mövsüm NOVRUZOĞLU,

AzNews.az