ADY Çinin Sian Limanı ilə Anlaşma Memorandumu imzalayıb - ŞƏRH

Azərbaycan Dəmir Yolları QSC (ADY) ilə Çinin Sian Limanı arasında imzalanan Anlaşma Memorandumu Orta Dəhlizin inkişafı baxımından regional və qlobal logistika sisteminə yeni dinamika gətirəcək mühüm addım kimi dəyərləndirilə bilər. Sənədin əsas məqsədi iki ölkə arasında multimodal daşımaların optimallaşdırılması, rəqəmsal həllərin tətbiqi və Transxəzər marşrutu boyunca yük axınlarının daha səmərəli idarə edilməsidir. Bu əməkdaşlıq həm Azərbaycanın tranzit potensialını genişləndirir, həm də Çinlə Avropa arasında strateji nəqliyyat qovşağı rolunda ölkənin mövqeyini daha da gücləndirir.

Hazırkı mərhələdə Orta Dəhliz Şimal və Cənub nəqliyyat marşrutlarının alternativi kimi formalaşır. Qlobal ticarət axınlarının yenidən xəritələndiyi, geosiyasi gərginliklərin enerji və logistika xəritələrini dəyişdirdiyi dövrdə Azərbaycanın bu dəhlizdəki rolu həm iqtisadi, həm də siyasi baxımdan strateji əhəmiyyət daşıyır. Çinlə imzalanan Memorandum, xüsusilə "Kəmər və Yol Təşəbbüsü" çərçivəsində, iki ölkənin logistika infrastrukturunun bir-birini tamamlamasına və ticarət axınlarının daha balanslı bölgüsünə imkan verir. Sian Limanının Çin iqtisadiyyatının daxili bölgələrini Mərkəzi Asiya və Avropa ilə birləşdirən əsas logistika mərkəzi kimi rolu, Azərbaycanın Qafqaz regionundakı nəqliyyat funksiyası ilə sinxron şəkildə inkişaf edir.

Azərbaycan üçün bu əməkdaşlıq yalnız yükdaşımaların artımı deyil, həm də rəqəmsallaşma və xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından yeni mərhələni ifadə edir. ADY-nin Sian Limanında nümayəndəlik açması və illik 20 min TEU gücündə konteyner meydançasının istifadəyə verilməsi, əməliyyat sistemləri arasında birbaşa məlumat mübadiləsini təmin etməklə daşımaların operativliyini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Bu, Azərbaycanın nəqliyyat sektorunda informasiya texnologiyalarının tətbiqi və rəqəmsal idarəetmə modeli istiqamətində sistemli transformasiyanın göstəricisidir. Rəqəmsal izləmə sistemləri sayəsində daşımaların real vaxtda monitorinqi mümkün olacaq ki, bu da beynəlxalq tərəfdaşlarla şəffaflıq və etimad səviyyəsini yüksəldəcək.

Əldə olunan razılaşmalar həm də regiondakı digər nəqliyyat infrastrukturunun inteqrasiyasını stimullaşdıra bilər. Bakı-Tbilisi-Qars xəttinin funksionallığının artırılması, Xəzər dənizində yüklərin daşınma mexanizminin təkmilləşdirilməsi kimi istiqamətlər yalnız texniki yenilənmə deyil, həm də iqtisadi əlaqələrin dərinləşməsi üçün mühüm zəmin yaradır. Bu prosesdə Azərbaycan təkcə tranzit ölkə deyil, həm də inteqrativ logistika mərkəzinə çevrilmə yolundadır. Belə bir mövqe ölkənin qeyri-neft sektorunun ixrac potensialını artırmaqla, regionun iqtisadi dinamikasına sabitlik gətirir.

Faktiki göstəricilər də bu istiqamətdə artan tendensiyanı təsdiqləyir. 2025-ci ilin ilk 9 ayında ADY-nin 296 blok-qatar, o cümlədən 113 tranzit qatar qəbul etməsi, ötən ilin eyni dövrünə nisbətdə 39 faiz artım deməkdir. Bu, yalnız mövcud marşrutların səmərəliliyinin artdığını deyil, həm də Azərbaycanın beynəlxalq yükdaşımalar sistemində etibarlı tərəfdaş imicinin möhkəmləndiyini göstərir. Nəqliyyat-logistika sektorunda bu cür artım təkcə infrastrukturun deyil, həm də institusional idarəetmənin peşəkarlaşdırılmasının nəticəsidir.

Qlobal səviyyədə isə Orta Dəhliz getdikcə daha çox strateji prioritetə çevrilir. Avropa İttifaqı və Çinin Mərkəzi Asiya ilə ticarət əlaqələrini diversifikasiya etməyə çalışdığı bir dövrdə bu marşrutun inkişafı həm logistika xərclərini azaldır, həm də enerji və xammal təchizatında riskləri minimuma endirir. Azərbaycanın bu prosesdəki aktiv rolu ölkənin beynəlxalq ticarət sistemində etibarlı tranzit platforması kimi tanınmasına xidmət edir. Bununla yanaşı, bu cür sazişlər Azərbaycanın daxili iqtisadiyyatında da çoxşaxəli təsir yaradır: dəmir yolu daşımalarından əldə olunan gəlirlər, əlaqəli sahələrin (logistika, xidmət, informasiya texnologiyaları və s.) inkişafını stimullaşdırır, regionlarda yeni məşğulluq imkanları formalaşdırır.

Sian Limanı ilə əməkdaşlıq həm də Çinlə Azərbaycan arasında ticarət və investisiya əlaqələrinin dərinləşməsi üçün praktik platforma rolunu oynayır. Bu əməkdaşlıq çərçivəsində birgə şirkətin yaradılması ideyası tərəflərin qarşılıqlı etimadının artdığını və uzunmüddətli strateji planların qurulduğunu göstərir. Belə bir struktur iki ölkə arasında yüklərin hərəkətini sadələşdirməklə yanaşı, logistika xidmətlərində dəyər zəncirini vahid sistemdə birləşdirəcək.

Nəticə etibarilə, ADY ilə Sian Limanı arasında imzalanan Memorandum təkcə bir sənəd deyil, Orta Dəhlizin gələcək iqtisadi modelinin konturlarını formalaşdıran strateji addımdır. Azərbaycanın tranzit potensialı ilə Çinin logistika infrastrukturu arasında sinerji yeni ticarət reallıqları yaradır və bu, ölkəmizin regionda nəqliyyat diplomatiyasının mərkəzi aktoruna çevrilməsi istiqamətində mühüm mərhələdir.

Nuray,

Aznews.az