Bu ilin altı ayında 69 uşaq övladlığa verilib

Cari ilin ilk yarısında Azərbaycanda 69 uşaq övladlığa verilib. Bu rəqəm, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyində keçirilən kollegiya iclasında açıqlanıb və ölkədə valideyn himayəsindən məhrum olan uşaqların taleyi ilə bağlı atılan mühüm addımların bir göstəricisi kimi təqdim olunub. Məlumata görə, əlavə olaraq 14 uşaq himayədar ailələrə yerləşdirilib, 118 uşağın isə öz ailələri tərəfindən internat və digər sosial müəssisələrə verilməsinin qarşısı alınıb. Bu, dövlətin yalnız yetim və kimsəsiz uşaqlara deyil, eyni zamanda sosial risk qrupunda olan ailələrə də müdaxilə edərək ailə institutunu qorumağa çalışdığını göstərir.

Uşaqların övladlığa götürülməsi prosesi yalnız hüquqi bir əməliyyat deyil — bu, həm də sosial, psixoloji və mənəvi məsuliyyət tələb edən mürəkkəb bir prosesdir. Uşaq hər hansı bir ailəyə daxil olduqdan sonra, onun həyatında təkcə yaşayış yeri deyil, bütün emosional və sosial mühit dəyişir. Bu səbəbdən övladlığa götürmə mexanizmi bir dəfəlik qərar yox, davamlı müşahidə və dəstək tələb edən bir proses kimi idarə olunmalıdır.

Övladlığa götürülən uşaqların sonrakı taleyinə nəzarət məsələsi burada əsas yer tutur. Bir çox hallarda övladlığa götürülən uşaqlar adaptasiya problemi, emosional travma və kimlik böhranı yaşayır. Bu səbəbdən həm övladlığa götürən valideynlər, həm də uşaqla işləyən mütəxəssislər bu dəyişiklik dövründə psixoloji dəstəklə təmin olunmalıdır. Valideynin istəyi təkcə uşaq sahibi olmaq deyil, bir fərdin taleyini dəyişmək istəyidirsə, ona uyğun etik və psixoloji hazırlıq da vacibdir.

Dünya təcrübəsində bu prosesə nəzarət etmək üçün sosial işçilərin, psixoloqların və xüsusi qurumların iştirakı vacib hesab olunur. Hər uşaq üçün fərdi inkişaf planı hazırlanmalı, ailə ilə mütəmadi görüşlər təşkil edilməli, uşağın davranış və emosional vəziyyəti qiymətləndirilməlidir. Bu yalnız uşağın fiziki təhlükəsizliyinə deyil, onun mənəvi və sosial rifahına da nəzarət imkanı yaradır.

Adaptasiya prosesi üçün isə ən önəmli addım, uşağın yeni ailəsində qəbul olunduğunu hiss etməsidir. Bu, təkcə sevgi və qayğı ilə deyil, həm də uşağın keçmişinə, şəxsiyyətinə və yaşadığı travmalara hörmətlə yanaşmaqla mümkündür. Uşağın yaşına uyğun izahlar, açıq ünsiyyət, gündəlik rutinin qurulması və müsbət nizam-intizam yanaşması bu prosesi asanlaşdırır. Eyni zamanda, bəzi uşaqlar üçün keçmiş ailə və ya müəssisə həyatı ilə bağlı xatirələr travmatik ola bilər. Bu hallarda peşəkar psixoloji yardım, ailə daxili sabitlik və empatiya adaptasiyanı dəstəkləyən əsas elementlərdir.

Dövlətin bu sahədə gördüyü işlər, xüsusilə ailələrin uşaqları müəssisəyə verməsinin qarşısının alınması istiqamətində atdığı addımlar, artıq preventiv sosial müdaxilələrin həyata keçirildiyini göstərir. Bu isə həm ailə modelinin qorunması, həm də uşaqların mümkün qədər təbii və yaxın mühitdə böyüməsi baxımından əhəmiyyətlidir.

Nəticə etibarilə, övladlığa götürülmə bir kağız üzərində tamamlanan rəsmi prosedurdan daha artıqdır. Bu, bir uşağın həyatının tamamilə dəyişməsi, yeni bir başlanğıc və eyni zamanda yeni məsuliyyətlər toplusudur. Bu səbəbdən, övladlığa götürmə qərarı yalnız istək əsasında deyil, hazırlıq, dəstək və davamlı müşahidə əsaslı yanaşma ilə müşayiət olunmalıdır. Cəmiyyətin və dövlətin isə bu prosesdə həm nəzarətçi, həm də dəstəkçi mövqedə olması uşaqların sağlam və güvənli mühitdə böyüməsinə zəmin yaradır.

AzNews.az