Telegramda yeni dələduzluq halları: istifadəçilər üçün xəbərdarlıq

Telegram platformasında müşahidə olunan yeni dələduzluq halları kibertəhlükəsizliyin gündəlik həyatımızda nə qədər mühüm olduğunu bir daha göstərir. Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında Elektron Təhlükəsizlik Xidmətinin məlumatına görə, istifadəçilərə "Hi, şəkilləriniz..." tipli mesajlar göndərilir və bu mesajların davamında şübhəli keçidlər paylaşılır. İstifadəçilər həmin linklərə daxil olduqda telefon nömrəsi və təsdiqləmə kodunu daxil etməyə yönləndirilir, nəticədə isə onların hesabları ələ keçirilir. Daha sonra həmin hesablar vasitəsilə digər şəxslərə qarşı eyni dələduzluq sxemi tətbiq olunur.

Bu proses əslində sosial mühəndisliyin klassik nümunəsidir. İnsan psixologiyasını manipulyasiya edən dələduzlar, maraq oyadan və ya şəxsi məxfilik hissini işə salan mesajlarla istifadəçiləri aldatmağa çalışır. Belə hallarda əsas məqsəd istifadəçini texniki zəiflikdən deyil, diqqətsizlikdən və məlumat çatışmazlığından yararlanaraq tələyə salmaqdır. Bu cür üsullar təkcə Azərbaycanda deyil, qlobal miqyasda geniş yayılıb və xüsusilə populyar platformalarda tez-tez rast gəlinir.

İki əsas nəticə aydındır: birincisi, istifadəçilərin fərdi məlumatlarının qorunması getdikcə daha çox şəxsi məsuliyyət tələb edir. İkimərhələli təsdiqləmənin aktivləşdirilməsi, şübhəli linklərdən uzaq durmaq və təsdiqləmə kodlarını heç kimlə paylaşmamaq ən sadə, amma ən təsirli qorunma üsullarıdır. İkincisi, bu tip hücumlar rəqəmsal təhlükəsizliyin yalnız texnoloji deyil, həm də ictimai məsələ olduğunu göstərir. Hər bir uğurlu hücum təkcə fərdi istifadəçiyə deyil, bütövlükdə sosial şəbəkə mühitinə zərbə vurur.

Azərbaycanın bu sahədə gördüyü tədbirlər, o cümlədən Elektron Təhlükəsizlik Xidmətinin maarifləndirici çağırışları müsbət addım kimi qiymətləndirilə bilər. Amma beynəlxalq təcrübə göstərir ki, kiberhücumlarla mübarizədə ən effektiv nəticə yalnız dövlət strukturlarının, platforma sahiblərinin və istifadəçilərin birgə məsuliyyəti ilə əldə olunur. Bu mənada, həm texniki müdafiə sistemlərinin gücləndirilməsi, həm də geniş ictimai maarifləndirmə kampaniyalarının aparılması vacibdir.

Nuray,

Aznews.az