Satınalma proseslərində çoxiştirakçılıq dinamikası - ŞƏRH

Bu ilin ilk yarısında Azərbaycanda açılışı baş tutmuş satınalmalar üzrə orta iştirakçı sayı 3,7 olub. Prezident yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Agentliyinin açıqladığı məlumata görə, bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,8 faiz artıb. Ayrı-ayrı metodlar üzrə təhlil edildikdə açıq tenderlərdə orta iştirakçı sayı 4,3 təşkil etməklə 7,5 faizlik artım göstərib, kotirovka sorğuları üzrə isə 3,4 səviyyəsində sabit qalıb. Agentlik çoxiştirakçılığın sahibkarlıq subyektləri üçün bərabər imkanlar yaratdığını və bazara çıxış imkanlarını genişləndirdiyini qeyd edir.

Satınalma proseslərində iştirakçı sayının artması iqtisadi fəallığın mühüm göstəricilərindən biri kimi qiymətləndirilə bilər. Rəqabətin güclənməsi nəticəsində bazarda şəffaflıq səviyyəsi yüksəlir, qiymətlərin formalaşması daha optimal xarakter alır və dövlət vəsaitlərinin səmərəli istifadəsi təmin olunur. Tenderlərdə iştirakçı sayının artması həm də biznes mühitinin inkişafı ilə əlaqələndirilir. Bu, sahibkarların dövlət sifarişlərinə marağının artması və daha çox şirkətin satınalma proseslərinə cəlb olunması ilə nəticələnir. Nəticədə dövlət və özəl sektor arasında iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi müşahidə olunur.

Təhlil göstərir ki, açıq tender metodunda 7,5 faizlik artım bazarda rəqabət mühitinin gücləndiyini göstərən əsas indikatorlardan biridir. Bu metod sahibkarlar üçün daha açıq və proqnozlaşdırıla bilən mühit yaradır ki, bu da yeni oyunçuların bazara daxil olmasını asanlaşdırır. Kotirovka sorğuları üzrə iştirakçı sayının sabit qalması isə daha çox ixtisaslaşmış sahələrdə rəqabətin məhdudluğunu və müəyyən bazar seqmentlərində mövcud strukturun qorunduğunu göstərir. Bu da göstərir ki, müəyyən sahələrdə yeni iştirakçıların cəlbi üçün əlavə təşviq mexanizmlərinə ehtiyac ola bilər.

Satınalmalarda çoxiştirakçılıq həm də kiçik və orta sahibkarlığın imkanlarını genişləndirir. Daha çox şirkətin dövlət sifarişlərində iştirak etməsi həmin müəssisələrin maliyyə dayanıqlığını gücləndirir, iş yerlərinin yaradılmasına şərait yaradır və regional iqtisadi fəallığı stimullaşdırır. Bu proses öz növbəsində vergi daxilolmalarını artırmaqla yanaşı, iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun inkişafına töhfə verir.

Uzunmüddətli perspektivdə satınalma mexanizmlərinin optimallaşdırılması və şəffaflıq səviyyəsinin artırılması dövlətin iqtisadi siyasətinin əsas prioritetlərindən biri kimi dəyərləndirilə bilər. Rəqəmsal həllərin tətbiqi, vahid elektron platformaların təkmilləşdirilməsi və açıq məlumatların paylaşılması həm sahibkarların proseslərə çıxış imkanlarını genişləndirir, həm də ictimai nəzarəti gücləndirir. Bu yanaşma satınalma ekosistemində həm effektivliyi, həm də etibarlılığı artırır.

Nəticə olaraq, satınalma proseslərində iştirakçı sayının artması iqtisadiyyatın dayanıqlı inkişafını təşviq edən mühüm amildir. Bu dinamika rəqabət qabiliyyətini gücləndirir, bazar iştirakçıları üçün bərabər imkanlar yaradır və sahibkarlıq mühitinin genişlənməsinə şərait yaradır. Uzunmüddətli dövrdə bu prosesin davamlı olması iqtisadi fəallığın artmasına, dövlət xərclərinin optimallaşdırılmasına və innovativ həllərin bazara daxil olmasına əlverişli zəmin yarada bilər.

Nuray,

Aznews.az