Həyat sığortası bazarında artım: ödəmə yükünün yüksəlməsi diqqət çəkir - ŞƏRH

2025-ci ilin yanvar-iyul aylarında Azərbaycanda həyat sığortası üzrə toplanan haqların həcmi 531 milyon manatı ötüb. Azərbaycan Mərkəzi Bankının açıqladığı məlumata əsasən, bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 17 faizdən çox artım deməkdir. Eyni zamanda, sığorta ödənişlərinin də kəskin yüksəldiyi müşahidə olunur. Belə ki, sözügedən dövrdə müştərilərə həyata keçirilən ödənişlər 27 faiz artaraq 376 milyon manata çatıb. Bu balans onu göstərir ki, bazarda toplanmış hər 100 manat sığorta haqqının təxminən 71 manatı geri ödənilib. Ötən il bu rəqəm 65 manata yaxın idi.

Həyat sığortası seqmentindəki artım iki tərəfli oxunmalıdır. Bir tərəfdən, insanların bu məhsullara marağının artması sığorta bazarının dərinləşdiyini və əhalinin maliyyə alətlərindən daha geniş şəkildə faydalandığını göstərir. Digər tərəfdən, ödənişlərin artım tempi toplanmış haqların artımını üstələdiyindən şirkətlərin maliyyə yükü daha da ağırlaşıb. Bu, sektor üçün risk amili ola bilər. Çünki ödənişlərin yüksək pay tutması gəlirlilik göstəricilərini azaldır, şirkətlərin kapital dayanıqlılığına təsir edə bilər.

Ümumi sığorta bazarının göstəriciləri də oxşar tendensiyanı təsdiqləyir. 2025-ci ilin ilk yeddi ayında bütün sığorta şirkətləri üzrə 938 milyon manata yaxın sığorta haqqı toplanıb ki, bu da illik müqayisədə 12,5 faiz artım deməkdir. Lakin ödənişlərin həcmi 529 milyon manata çataraq 20 faizdən çox yüksəlib. Beləliklə, ümumi bazarda da hər 100 manatlıq sığorta haqqının 56 manatdan çoxu müştərilərə geri qaytarılıb. Bu isə ötən ilki 52 manatlıq göstəricidən xeyli yüksəkdir.

Həyat sığortası bazarında ödənişlərin nisbətən daha çox pay tutması bir neçə amillə izah oluna bilər. Burada həm demoqrafik dəyişikliklər, həm də tibbi xidmətlərə olan tələbin artması ön plana çıxır. Son illərdə əhalinin bu sığorta növünə daha çox yönəlməsi onun yalnız qəza və risklərin qarşısını almaq üçün deyil, həm də müəyyən mənada alternativ yığım aləti kimi qəbul olunması ilə əlaqələndirilir. Lakin ödənişlərin artım tempi göstərir ki, bazarın inkişafı ilə paralel olaraq risklərin də həcmi böyüyür.

Sığorta şirkətlərinin mövcud vəziyyəti düzgün idarə edə bilməsi üçün balanslı siyasət vacibdir. Bir tərəfdən, müştəri məmnuniyyəti və inamı qorunmalı, digər tərəfdən isə sığorta haqlarının toplandığı fondların dayanıqlılığı təmin edilməlidir. Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, ödənişlərin yüksək nisbəti hər zaman bazarın böhranla üzləşməsi anlamına gəlmir, əksinə bazarın şəffaflığını və real fəaliyyətini əks etdirə bilər. Lakin uzun müddətdə davamlılıq üçün şirkətlərin kapital rezervləri, risklərin düzgün qiymətləndirilməsi və sığorta məhsullarının şaxələndirilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Məlumatların təhlili onu göstərir ki, Azərbaycanın sığorta bazarı böyüməkdədir, amma eyni zamanda ödənişlərin artması gələcəkdə əlavə nəzarət və risklərin səmərəli idarə olunmasını tələb edəcək. Bu, həm müştəri maraqlarının qorunması, həm də şirkətlərin maliyyə sabitliyi baxımından strateji önəm daşıyır.

Nuray,

Aznews.az