Gəncə Avtoparkı: müasir ictimai nəqliyyat və regional inkişafın yeni mərhələsi - ŞƏRH

Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə istifadəyə verilən “BakuBus” MMC-nin Gəncə Avtoparkı şəhərin ictimai nəqliyyat sistemində mühüm dönüş nöqtəsi kimi dəyərləndirilə bilər. 10 hektarlıq ərazidə inşa edilən bu müasir kompleksdə texniki baxış postları, yanacaq təsərrüfatı və eyni vaxtda onlarla avtobusun yuyulmasına imkan verən avadanlıqlar quraşdırılıb. 675 nəfərlik məşğulluq imkanı yaradılması ilə yanaşı, yeni marşrut şəbəkəsinin qurulması, 280 ədəd ekoloji cəhətdən təmiz avtobusun istifadəyə verilməsi və nağdsız ödəniş sistemlərinin tətbiqi Gəncənin nəqliyyat infrastrukturunun keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu göstərir.

Dünyada şəhər nəqliyyatı sahəsində tendensiyalar göstərir ki, ictimai daşımaların inkişafı urbanizasiya prosesinin əsas tələblərindən biridir. BMT-nin məlumatına görə, 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin təxminən 70 faizi şəhərlərdə yaşayacaq və bu, nəqliyyatın optimallaşdırılmasını daha da vacib edir. Avropa şəhərlərində tətbiq olunan rəqəmsal bilet sistemləri, elektrik və hibrid avtobus parklarının genişləndirilməsi artıq gündəlik həyatın bir hissəsinə çevrilib. Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncədə bu tip layihənin həyata keçirilməsi həm ölkədaxili, həm də qlobal trendlərə uyğun strategiyanın təzahürüdür.

Avtobusların EURO6 standartına cavab verməsi xüsusi diqqətəlayiq məqamdır. Bu, ekoloji cəhətdən zərərli qaz emissiyalarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır və şəhərin hava keyfiyyətinə müsbət təsir göstərir. Qlobal səviyyədə şəhərlərin “yaşıl nəqliyyat” konsepsiyasına keçidi fonunda bu addım Azərbaycanın ekoloji məsuliyyət daşıyan siyasət yürütməsinin göstəricisi kimi qiymətləndirilə bilər. Gəncədə salınan mikromobillik zolaqları, yeni dayanacaqlar və taksi duracaqları isə ictimai və fərdi nəqliyyatın balanslı şəkildə idarə olunmasına şərait yaradır.

Yeni avtopark həm də şəhərsalmada səmərəlilik prinsipini önə çıxarır. Marşrutların optimallaşdırılması nəticəsində 32 xəttin sayı 22-yə endirilib ki, bu da həm təkrarçılığı aradan qaldırır, həm də sərnişin axınının daha düzgün yönləndirilməsinə imkan verir. Belə yanaşma yalnız nəqliyyat idarəçiliyini sadələşdirmir, eyni zamanda sərnişinlərin vaxt itkisini azaldır, iqtisadi baxımdan yanacaq və əməliyyat xərclərində qənaət təmin edir. Bu tip strukturlaşdırma təcrübəsi Sinqapur və Helsinkidə də uğurla tətbiq olunur və Gəncə üçün də real effektivlik göstərə bilər.

Nağdsız ödəniş sisteminin tətbiqi rəqəmsal transformasiyanın şəhər həyatına inteqrasiyasını gücləndirir. Bank kartları və mobil tətbiqlərlə ödəniş imkanları nəqliyyatda şəffaflığı artırır, kölgə iqtisadiyyatının qarşısını alır və eyni zamanda sərnişinlərə rahatlıq təmin edir. Bu, ölkənin ümumi rəqəmsallaşma strategiyası ilə üst-üstə düşərək maliyyə xidmətlərinin geniş kütlələrə çıxışını da stimullaşdırır.

Nəqliyyat mübadilə məntəqəsinin yaradılması dəmir yolu və avtomobil nəqliyyatının inteqrasiyası baxımından əhəmiyyətli yenilikdir. Bu addım logistika səmərəliliyini yüksəltməklə yanaşı, sərnişinlərin bir nəqliyyat vasitəsindən digərinə rahat keçidini təmin edir. Qlobal təcrübədə belə qovşaqların yaradılması, məsələn, Almaniyada və Yaponiyada multimodal daşımaların əsasını təşkil edir. Azərbaycanın bölgələrində bu modelin tətbiqi ölkənin tranzit potensialının güclənməsinə də dolayısı təsir göstərə bilər.

Şəhər yollarında aparılan genişmiqyaslı asfaltlama, xətlənmə işləri və dayanacaq infrastrukturunun yenilənməsi yalnız nəqliyyat şəbəkəsinin fiziki hissəsini deyil, həm də təhlükəsizlik və nizam-intizam məsələlərini əhatə edir. Sərnişinlərin və sürücülərin rahatlığına yönəlmiş bu tədbirlər xidmət keyfiyyətinin yüksəlməsi ilə yanaşı, Gəncənin iqtisadi və sosial inkişafına da mühüm töhfə verir.

Gəncə Avtoparkının istifadəyə verilməsi Azərbaycanın regionların inkişafına dair strategiyasının konkret nəticəsi kimi qiymətləndirilə bilər. Layihə yalnız ictimai nəqliyyatı modernləşdirmir, həm də məşğulluq yaradır, rəqəmsallaşmanı stimullaşdırır, ekoloji dayanıqlığı təmin edir və şəhər həyatında xidmət keyfiyyətini yüksəldir. Bu cür kompleks yanaşma regionların sosial-iqtisadi inkişafına çoxölçülü təsir göstərərək ölkənin ümumi modernləşmə xəttinə uyğun gəlir.

Nuray,

Aznews.az