Azərbaycanda su təchizatında tam sayğaclaşma və itkilərin azaldılması üzrə iddialı hədəflər

Azərbaycanda içməli su təchizatı sahəsində aparılan islahatlar ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının mühüm istiqamətlərindən biri kimi diqqət çəkir. Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin verdiyi məlumata görə, qarşıya qoyulan hədəflər yalnız texniki modernləşmə ilə məhdudlaşmır, həm də əhalinin həyat keyfiyyətinin yüksəldilməsi, ekoloji dayanıqlığın təmin edilməsi və su resurslarının idarə olunmasında müasir yanaşmaların tətbiqi ilə sıx bağlıdır. Bu baxımdan, 2025-ci ildən etibarən sayğaclaşmanın mərhələli şəkildə artırılması xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Əgər yaxın iki ildə 90–95 faiz əhatə səviyyəsinə nail olunacaqsa, 2027-ci ildə ölkə üzrə 100 faiz sayğaclaşdırma təmin ediləcək ki, bu da su sərfiyyatının nəzarət altına alınması, ədalətli ödəniş sisteminin formalaşdırılması və suyun israfının minimuma endirilməsi baxımından mühüm dönüş nöqtəsi olacaq.

Eyni zamanda, Azərbaycanın suya tələbatı ödəmə göstəricilərinin artırılması planları da olduqca iddialıdır. Hazırda içməli və məişət-təsərrüfat məqsədləri üzrə təminat səviyyəsinin 2025-ci ildə 72 faizə çatdırılması nəzərdə tutulur. Bu göstəricinin davamlı şəkildə yüksəlməsi nəticəsində 2027-ci ilə qədər əhalinin 85 faizinin su tələbatı ödəniləcək. Uzunmüddətli dövrdə isə ölkə miqyasında tam təminata nail olunması planlaşdırılır – 2030-cu ildə 90 faiz, 2040-cı ildə isə 100 faiz. Bu, yalnız paytaxt və iri şəhərlərdə deyil, həm də kənd və rayon ərazilərində suya əlçatanlığın yaxşılaşdırılması, əhalinin sosial bərabərliyinin təmin olunması və regional inkişaf siyasətinə töhfə verəcək.

Su itkilərinin azaldılması ilə bağlı nəzərdə tutulan tədbirlər isə mövcud problemlərin köklü həllinə yönəlib. Hazırda su təchizatında yüksək faizlə ifadə olunan itkilər həm iqtisadi baxımdan əlavə xərclərə, həm də ekoloji baxımdan ciddi problemlərə yol açır. Dövlətin müəyyən etdiyi planlara görə, 2024-cü ilin sonuna qədər bu itkilər 35 faizə endiriləcək. Sonrakı illərdə də mütəmadi azalma gözlənilir: 2026-cı ildə 34 faiz, 2027-ci ildə 32 faiz, 2030-cu ildə 30 faiz, 2040-cı ildə isə cəmi 20 faiz. Bu hədəflərə çatmaq üçün köhnə və sıradan çıxmış su xətlərinin yenilənməsi, yeni texnologiyaların tətbiqi, suyun ağıllı idarə olunması sistemlərinin genişləndirilməsi planlaşdırılır.

Bütün bu tədbirlər beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və tətbiqi fonunda həyata keçirilir. İnkişaf etmiş ölkələrin uğurlu su idarəçiliyi modelləri Azərbaycanda tətbiq edilərək daha dayanıqlı və ekoloji baxımdan təhlükəsiz sistemin qurulmasına imkan verəcək. Eyni zamanda, bu prosesdə beynəlxalq maliyyə institutları və tərəfdaş ölkələrlə əməkdaşlıq da nəzərdə tutulur. Məsələn, Dünya Bankı, Asiya İnkişaf Bankı kimi qurumların maliyyə dəstəyi və məsləhət xidmətləri Azərbaycanda həyata keçirilən layihələrin effektivliyini artırır.

Su təchizatı ilə bağlı həyata keçirilən islahatların əhəmiyyəti təkcə texniki və ekoloji məsələlərlə məhdudlaşmır. Bu, həm də ölkənin sosial sabitliyinə, ictimai sağlamlığa və ümumilikdə rifah səviyyəsinə təsir edən faktordur. Keyfiyyətli içməli suyun əlçatanlığı insanların həyat standartlarını yüksəltməklə yanaşı, səhiyyə xərclərinin azalmasına, kənd təsərrüfatı və sənaye sektorunda məhsuldarlığın artmasına da səbəb olacaq. Beləliklə, Azərbaycanın su ehtiyatlarının idarə olunması sahəsində ortaya qoyduğu hədəflər yalnız infrastruktur layihələri kimi deyil, həm də uzunmüddətli inkişafın strateji dayağı kimi qiymətləndirilə bilər.

Sonda qeyd etmək olar ki, qarşıya qoyulan bu iddialı planların uğurla icrası nəticəsində Azərbaycan regionda ən səmərəli və müasir su idarəetmə sistemlərindən birinə sahib olacaq. Bu isə ölkənin beynəlxalq nüfuzunu gücləndirməklə yanaşı, dayanıqlı inkişaf hədəflərinə nail olmaq baxımından da mühüm töhfə verəcək.

AzNews.az