Velosiped və skuter istifadəçilərinin artması: şəhər iqtisadiyyatında yeni dinamika - ŞƏRH

Bakının son illərdə dəyişən nəqliyyat mənzərəsi skuter və velosipedlərə olan marağın sürətli artımı ilə diqqət çəkir. Bu mikromobil vasitələr artıq yalnız gənclər və turistlər üçün əyləncə vasitəsi deyil, gündəlik şəhər mobilliyinin real alternativi kimi qəbul olunur. Sürücülük və park problemi yaşamadan hərəkət azadlığı təqdim edən bu modellər Bakının nəqliyyat sistemində çevik, qənaətli və ekoloji baxımdan daha dayanıqlı həll forması kimi yüksəlməkdədir.

Aznews.az şərh edir ki, bu keçidin iqtisadi nəticələri artıq özünü göstərməyə başlayıb. Şəhərdaxili nəqliyyat xərclərindəki azalma və fərdi yanacaq tələbinin aşağı düşməsi fonunda ailə büdcələrində müsbət dəyişikliklər müşahidə olunur. Bu isə mikro səviyyədə qənaəti artırmaqla yanaşı, makro səviyyədə enerji asılılığının azaldılmasına töhfə verir. Eyni zamanda, bu nəqliyyat vasitələrinin istifadəsi tıxac problemini yumşaldır, vaxt və yanacaq itkisini minimuma endirir ki, bu da iş saatlarının effektivliyini artırır və şəhər iqtisadiyyatında əlavə məhsuldarlıq yaradır.

Mikromobil sektorun özündə isə tamamilə yeni iqtisadi imkanlar formalaşır. Elektrikli skuter və velosiped icarəsi ilə məşğul olan platformalar startaplar üçün geniş meydan açır. Bu sahədə fəaliyyət göstərən şirkətlər yalnız icarə xidməti ilə kifayətlənməyib, texniki servis, proqram təminatı, analitika, batareya dəyişimi və istifadəçi dəstəyi kimi istiqamətlərdə də əlavə iş yerləri yaradır. Texnologiya əsaslı bu iqtisadi genişlənmə yerli innovasiya potensialını stimullaşdırmaqla bərabər, şəhərin rəqəmsal infrastrukturu ilə inteqrasiya imkanlarını da artırır.

Bu kontekstdə mikromobilliyin təsiri təkcə Bakı ilə məhdudlaşmır. Artan maraq, paytaxtda formalaşan bazar və texniki bilik bölgüsü yaxın illərdə Azərbaycanın digər iri şəhərlərinə də bu modeli daşıyacaq. Gəncə, Sumqayıt, Şəki kimi şəhərlərdə də bu keçid mümkün və qaçılmaz görünür. Beləliklə, mikromobillik təkcə urbanistik dəyişikliyin yox, həm də regional iqtisadi balansın yenidən qurulmasının alətlərindən birinə çevrilə bilər.

Digər vacib məqam isə bu modelin ekoloji və sosial nəticələridir. Avtomobil əsaslı nəqliyyat modellərinin yaratdığı karbon emissiyası və urban stres fonunda mikromobil alternativlər yaşıl iqtisadiyyatın təşviqi üçün real platformadır. Hava keyfiyyətinin yüksəlməsi, səs-küyün azalması və fiziki aktivliyin artması həm səhiyyə xərclərinə, həm də ümumi həyat keyfiyyətinə müsbət təsir edir. Bu təsirlər həm də dövlətin “yaşıl inkişaf” strategiyası ilə üst-üstə düşür və mikromobilliyi təkcə fərdi rahatlıq deyil, ictimai maraq nöqtəsinə çevirir.

Lakin bu potensialın reallaşması yalnız fərdi təşəbbüslərlə mümkün deyil. Velosiped yollarının şəbəkələşdirilməsi, skuter park yerlərinin müəyyənləşdirilməsi, istifadəçilər üçün təhlükəsizlik və sığorta sistemlərinin qurulması, həmçinin mikromobil platformaların ictimai nəqliyyatla inteqrasiyası bu sektorun davamlılığını təmin edən əsas şərtlərdir. Avropa təcrübəsi göstərir ki, dövlət tənzimləməsi olmadan bu model yalnız səs-küylü tendensiya olaraq qalır. Amma doğru planlaşdırma ilə bu tendensiya uzunmüddətli iqtisadi dəyişikliyə çevrilə bilər.

Nuray,
Aznews.az