Gömrük borcu: məsuliyyət bölgüsü yenidən dəqiqləşdirilir - ŞƏRH

Milli Məclisin plenar iclasında qəbul edilmiş yeni dəyişikliklər, Gömrük Məcəlləsinin gömrük borcunun ödənilməsinə dair müddəalarının daha aydın və hüquqi baxımdan konkretləşdirilməsini hədəfləyir. Dəyişikliklərin əsas məqsədi gömrük borcunun ödənilməsinə görə məsuliyyət daşıyan subyektlərin hüquqi statusunu dəqiqləşdirmək və bu sahədə normativ boşluqları aradan qaldırmaqdır.

Qanun layihəsi gömrük ödənişlərini ödəməyə məsul şəxsin kimliyinə dair mövcud normativlərin qarşılıqlı təhlili nəticəsində formalaşıb. Məcəllənin bir maddəsində bəyannaməçi şəxs gömrük borcuna görə məsuliyyət daşıyırsa, digər maddədə bu borcun istənilən maraqlı şəxs tərəfindən ödənilə biləcəyi qeyd olunur. Bu yanaşma isə real hüquqi məsuliyyətin müəyyənləşdirilməsində qeyri-müəyyənlik yaradırdı. Yeni dəyişiklik bu qeyri-müəyyənliyi aradan qaldıraraq gömrük borcunun yalnız borclu şəxs tərəfindən və ya qanunda nəzərdə tutulmuş təminat üsulları ilə məsul olan şəxs tərəfindən ödənilməsini hüquqi əsaslarla tənzimləyir.

Dəyişikliyin praktiki nəticələrindən biri də gömrük orqanlarının borclu ilə əlaqədar məsuliyyətli tərəfi daha effektiv şəkildə müəyyənləşdirə bilməsi olacaq. Bu isə həm inzibati nəzarəti gücləndirəcək, həm də hüquqi şəffaflıq baxımından gömrük ödənişlərinin vaxtında və düzgün şəkildə həyata keçirilməsinə şərait yaradacaq. Eyni zamanda, fiziki şəxslərin kommersiya məqsədləri üçün olmayan malları ölkəyə gətirdikləri hallarda da bu yanaşmanın tətbiqi, ümumi gömrük praktikasında məsuliyyət bölgüsünün aydınlaşdırılması baxımından vacibdir.

Bununla yanaşı, yeni tənzimləmə ödənişlərin təminat mexanizmləri ilə, yəni girov, bank qarantiyası, sığorta müqaviləsi və digər alternativ üsullarla təmin edildiyi hallarda öhdəliyi daşıyan şəxsin ödəniş məsuliyyətini də hüquqi çərçivəyə salır. Bu isə kommersiya əməliyyatlarında iştirak edən subyektlərin risklərini əvvəlcədən qiymətləndirməsinə və maliyyə planlaşdırmasını dəqiqləşdirməsinə imkan yaradır.

Ümumilikdə, Gömrük Məcəlləsindəki bu dəyişikliyin hüquqi və institusional nəticələri gömrük inzibatçılığı sistemində məsuliyyətin dəqiq təyin olunması, ödəyici subyektlərin hüquqi öhdəliklərinin aydınlaşdırılması və gömrük ödənişlərinin daha şəffaf şəkildə yerinə yetirilməsinə yönəlib. Bu isə Azərbaycanın ticarət mühitində hüquqi sabitliyi və gömrük intizamını gücləndirən bir addım kimi qiymətləndirilə bilər.

Nuray,

Aznews.az